Kiến thức cần cho các bà mẹ nhé!
Có nhiều mẹ hỏi mình cách dùng kháng sinh cho con. Mình viết note để mọi người thêm thông tin. Nói trước, mình không phải dược sĩ, bác sĩ, chỉ là bà mẹ có con nhỏ hay ốm vặt @.@. Thông tin mình có được qua quá trình nghiên cứu tìm hiểu thuốc để dùng cho con. Mọi người sử dụng để tham khảo thôi nhé :)
Tổng quan: kháng sinh có 8 nhóm
Thông dụng nhất là nhóm betalactam,nhóm này gồm có penicilin và cephalosporin. 2 nhóm này điều trị được nhiều loại vi khuẩn hiện nay. Thông thường sẽ dùng penicilin trước. Nếu kháng hoặc dị ứng với penicilin sẽ chuyển qua dùng cephalosporin.
Nếu vi khuẩn kháng thế hệ 1 sẽ dùng đến 2, nếu nặng mới đến 3và loại 4 là loại dự trữ, nếu kháng hết mới sài đến.
Giả sử con bạn điều trị thuốc thế hệ 3. Lâu dần vi khuẩn nó nhờn, nó kháng thì bạn có dùng thế hệ 3 cũng ko thể khỏi, mà thế hệ 3 ko khỏithì thế hệ 1, 2 sao khỏi được, lúc đó sẽ rất khó để chữa, nên thông thường chỉnên bắt đầu từ kháng sinh đơn giản.
7 nhóm kháng sinh sau là nhóm dự phòng hoặc nhóm có tác dụng đặc biệt (Kháng sinh dự phòng là kháng sinh phổ rộng, tác dụng toàn thân như nhóm quinolon). Ví dụ, bạn có phẫu thuật như mổ gãy chân, ruột thừa bao giờ bscũng phải kê kháng sinh toàn thân, phổ rộng. Tất nhiên là chả ai kê penicilinhay cephalosporin, vì đa số vi khuẩn kháng 2 thuốc này vì bình thường mọi người vẫn hay dùng. Bs sẽ phải kê kháng sinh dự phòng cho các bạn. Nếu các bạn hàng ngày sử dụng ks bừa bãi, đem cả ks dự phòng ra dùng thì đến lúc đó sẽ ko có loại nào cho bạn dùng cả. Chỉ còn loại phải nhập nước ngoài về, lại 10 triệu 1 mũi thì khổ. Nếu bs nào ko cẩn thận, nghĩ bạn chưa bị kháng kháng sinh đó, mà cứ cho dùng ko theo dõi thì chả mấy vết mổ sẽ nhiễm trùng, bạn sẽ phải sống nội trú trong viện dài dài. Cho nên các bạn hãy biết cách bảo vệ mình, đừng mong sẽ bảo vệ bạn. Ko ai yêu quý mình hơn chính bản thân mình. Bạn bị bệnh, con bạnbị bệnh chỉ khổ bạn và con bạn chứ bs không khổ đâu.
Đa số khi bé bị bệnh, thông thường bs sẽ cho uống 2 nhóm penicilin và cephalosporin. Nhưng khi uống ko đúng liều, không đủ liều, uống sai thế hệ có thể sẽ dẫn đến khángthuốc, sau này bị lại dùng sẽ không khỏi. Vì vậy để chắc ăn, bs sẽ kê loại thứ3 là nhóm macrolid (Azithra/Zithromax), ko sợ kháng 2 loại kia vì kháng cũng kosao. Nhưng theo mình nên dùng 2 loại kia trước, an toàn hơn trừ bé nào dị ứng với thành phần thuốc.
Tác hại lớn nhất của ks là kháng thuốc.
Kháng thuốc nghĩa là gì, vì sao kháng?
Theo thuyết tiến hóa, trong quá trình chọn lọc tự nhiên, cá thể nào khỏe thì sẽ tồn tại. Yếu, ko thích nghi được sẽ bị đào thải.
Khi dùng kháng sinh, vi khuẩn sẽ bị tiêu diệt. Thấy đỡ rồi,chưa được 7 ngày đã dừng thuốc, tất nhiên vi khuẩn đã bị tiêu diệt, nhưng người ta thấy rằng để tiêu diệt “ sạch như chùi” thì phải 7–10 ngày là tối đa. Khi chưa hết 7 ngày đã dừng, thì vẫn còn vi khuẩn sống sót, nhưng số lượng ít quá ko đủ để gây bệnh trở lại và ta lầm tưởng đã khỏi, bọn vi khuẩn này”rèn binh rèn tướng chờ ngày phục thù”. Chúng sống trong môi trường kháng sinh đã giảm nồng độ ( vì mình ngưng thuốc sớm) sẽ ngày càng cáo già và sống dai hơn. Những con này sẽ sản sinh ra thế hệ sau khôn hơn thế hệ trước ( đột biến),đến 1 lúc nào đó nó sẽ ko sợ kháng sinh đó nữa. (nó được rèn luyện trong môi trường kháng sinh ta dùng nhiều đợt ), khi đó bạn có biết nó sẽ nói gì 0? nó nói” ta đã trở lại, lợi hại gấp 10 “. Đó là lí do vì sao phải dùng kháng sinh đủ ngày (nhỏ cỏ phải nhổ tận gốc ). Nếu uống 3 đến 4 ngày ko khỏi mới đổi kháng sinh. Ko nên thay đổi loại kháng sinh liên lục, hay chỉ sau 1–2 ngày dùng vì dễ gây kháng thuốc, lần sau dùng sẽ không hiệu quả.
Tác dụng phụ
Tác dụng phụ thì nhiều lắm.Có 8 loại ks, mỗi loại có td phụ riêng, nhưng tác dụng phụ chung của mọi loại thuốc là rối loạn tiêu hóa và dị ứng.
Ví dụ: nhóm macrolid (Azithra/Zithromax có thể gây viêm ruộtgiả kết mac)
Nhóm tetracylin: gây vàng răng
Nhóm aminosid gây tổn thương thính giác
Nhóm quinolon gây tổn thương xương sụn bé nên o dùng cho trẻdưới 18 tuổi.
Nhóm kháng sinh (cụ thể)
1. Nhóm betalactam(gồm penicillin và cephalosporin)
1.1 các loại penicilin
* Ampicillin do tình hình kháng thuốc ngày càng tăng nên íttác dụng
* amoxycillin, amoxy (amox) — dùng điều trị nhiễm khuẩn tiếtniệu và hô hấp.
- Tác dụng phụ: rối loạn tiêu hóa, nổi mụn, nôn
Ks penicilin do nhiều vi khuẩn kháng.sản sinh ra chất betalactamase chống lại ks penicilin, nên người ta đã chế ra chất ức chếbetalactamase là acid clavulinic.
amoxicillin+ acid clavulinic tạo ra loại ks mới là augmentin.
các penicilin chủ yếu diệt vi khuẩn gram (+) hay gramdương.chủ yếu ở hầu họng.(hô hấp trên).
1.2. Cephalosporin:
Loại kháng sinh này được sinh ra nhằm diệt cácvi khuẩn penicilin ko diệt được như gram(-) âm hay vi khuẩn kháng penicilina
a. Thế hệ I: cephalothin,cefazolin, cephalexin, cefaclor, cefaridin….: có tác dụng chống các vi khuẩngram dương tốt kể cả loại sản xuất ra beta lactamase nhưng tác dụng lên gram âmkém nhất là HI. chỉ dịnh cho các nhiểm khuẩn hô hấp, tai mũi họng….
b. Thế hệ II: Cefuroxim, cefamandole, cefoxitin,cefuroxim acetyl, cefotetan….có tác dụng chống VK gram âm tốt hơn thẻ hệ 1 nhưng kém thế hệ 3. Tác dụng tốt với các nhiểm khuẩn do H.I, Nesseriagonorrheae, bệnh Lyme…
c. Thế hệ III: Cefotaxim, cefoperazone, ceftriaxone,ceftizoxime, ceftazidim, moxalactam, cefixime, latamocef,…có tác dụng chống Vkgram âm như các loại trực khuẩn gram âm đường ruột, các VK kị khí và trực khuẩnmủ xanh nhưng tác dụng lên gram dương kém hơn nhất là với tụ cầu
i. Ceftriaxone(rocephin): dung trong các nhiễm khuẩ nặng như nhiễm khuẩn huyết và các nhiễmkhuẩn thần kinh vì nó thấm vào màng não tốt hơn các cepha 3 khác. được dung nhưmột kháng sinh dự trữ để điều trị viêm màng não do Streptococus pneumonia.
ii. Ceftazidim được dung để điều trị trực khuẩn mủ xanh và bệnh melioidosis ( do whitmore), nó thấm tốt vào đường hô hấp nên hay được chỉ địnhtrong nhiểm khuẫn hô hấp. Ngoài ra nó cũng thấm tốt vào đường tiết niệu.
iii. Cefoperazone ( hay dung kết hợp với sulbactam), nó thấmtốt vào đường mật nên hay dùng trong các nhiểm khuẩn gan mật.
d. Thế hệ IV:cefepime ít dung vì tỉ lệ kháng thuốc khá cao.
2. Nhóm aminosid
(chỉ có thuốc tiêm, ko có thuốc uống )
- Ko nên dùng cho bệnh nhân viêm nhiễm ở phổi vì không có tác dụng.
- Nhóm này gây độc, có thể gây điếc, ù tai
*streptomycin (ks hàng đầu trong điều trị lao, strepolin,strysolin, kanamycin, gentamicin, amikacin (phối hợp điều trị viêm nhiễm hô hấptốt)
3. Nhóm macrolid:
Dùng điều trị lây nhiễm hô háp tốt, khi vi khẩn đã khángpenicilin, thuốc kích thích đường tiêu hoá.
*erythromycin, eromycin, erostin, medemycin, medecamycin (2thuốc màu đỏ là 2 thuốc quý nhất trong nhóm macrolid ít tác dụng phụ, bệnh nhândễ chịu, trị được viêm nhiễm rất tốt: hô hấp, tiêu hoá, tiết niệu… Nhưng konên lạm dụng, vì lần sau mắc bệnh sẽ hết thuốc chữa), macrolider, zithromax
tác dụng phụ: có thể gây viêm ruột giả kết mạc
4. Nhóm tetracycline:
-loại này giờ chỉ chữa tả, làm trẻ vàng răng,dễ sâu răng và xương kém phát triển.
5. Nhóm cloramphenicol:
- hàng đầu trong chữa trị thương hàn.
6. Nhóm imidazol:
- Diệt vi khuẩn kị khí. tốt trong chữa viêm lợi, sâu răng (rodogyl, flagyl)
7. Nhóm sunfamid
8. Nhóm quinolon
Tổng kết
Các mẹ theo đó mà dùng thuốc. (Tất nhiên những thông tin này chỉ để tham khảo xem bs cho đúng thuốcko). Nhóm sau nặng hơn nhóm trước, trong cùng 1 nhóm thế hệ sau nặng hơn thế hệ trước. Ví dụ: khi bi sổ mũi và ho, thường ở hô hấptrên do vk gram dương. Đầu tiên nên dùng họ penicilin ( như amox đó ). Nếu ko đỡbắt đầu dùng sang augmentin, sang cepha thế hệ 1.
Từ thế hệ 2 trở đi là dùng cho hô hấp dưới như viêm phế quản.Khi mà dùng họ betalactam gồm cepha và penicilin ko đỡ, người ta mới dùng sang loại dự phòng là tetracycline (nhóm 4), macrolid (nhóm3, Azithra/Zithromax ),lincosamid ( azicin), aminosid, imidasol, quinolon….Dùng loại dự phòng thì tốtthôi, lần đầu dùng nên vi khuẩn chưa kháng chắc chắn sẽ khỏi (nhiều mẹ cho conđi khám bsi cho ngay nhóm này, con uống hôm trước, hôm sau khỏi luôn nên nhầm tưởng con hợp thầy hợp thuốc nhưng lâu dài thì chưa biết thế nào L )
Tất nhiên, trong quá trình chữa bệnh cho bé thì mình nên theo dõi mức độ bệnh của bé và cho bé đi khám bác sĩ nếu bệnh tình của bé trở nặng
Thông tin liên hệ
Website: Healthy ung thư
Địa chỉ: 47 Đ. Số 19, Hiệp Bình Chánh, Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh
Điện thoại: 0896976815
Nhận xét
Đăng nhận xét